استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 به تعیین الزامات نحوه ارائه کلیات صورت های مالی و رهنمودهایی درباره ساختار و حداقل الزامات مرتبط با محتوای آنها می پردازد.
طبق این استاندارد، مجموعه کلیات صورت های مالی شامل صورت وضعیت مالی، صورت سود و زیان و سایر اقلام سود و زیان جامع، صورت تغییرات حقوق صاحبان سرمایه، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های توضیحی است.
استاندارد مذکور در سپتامبر 2007 به صورت اساسی مورد بازنگری قرار گرفت و برای دوره های سالانه ای که از ابتدای ژانویه 2009 یا پس ار آن آغاز می شود، لازم الاجرا گردید و یک نرم‌افزار صورت های مالی باید این استاندارد ها را رعایت کند.
دامنه کاربرد استاندارد
استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 با هدف” تجویز مبنایی برای ارائه صورت های مالی با مقاصد عمومی یک واحد تجاری به منظور حصول اطمینان از قابلیت مقایسه با صورت های مالی دوره های گذشته و صورت های مالی سایر واحدهای تجاری” تدوین شده است.
این استاندارد به تعیین الزامات نحوه ارائه کلیات صورت های مالی ، رهنمودهایی درباره ساختار و حداقل الزامات مرتبط با محتوای آنها می پردازد.
در دامنه کاربرد استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 بیان شده است که واحدهای تجاری باید این استاندارد را در تهیه و ارائه” صورت های مالی با مقاصد عمومی” مطابق با استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی به کار گیرند.
الزامات شناخت، اندازه گیری، افشای معاملات و رویدادهای خاص و موضوعات خاص مرتبط با صنایع مختلف، در سایر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مشخص خواهد شد. سایر موارد مطرح شده در دامنه کاربرد استاندارد مذکور به شرح زیر است:
کلیات مالی صورت های مالی تلفیقی و جداگانه.
الزامات استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 برای تمام واحد های تجاری، از جمله واحدهایی که صورت های مالی تلفیقی (مطابق با استاندارد بین المللی گزارشگری مالی شماره 10 با عنوان صورت های مالی تلفیقی) و واحدهایی که صورت های مالی جداگانه (مطابق با استاندارد بین المللی حسابداری شماره 27 با عنوان صورت های مالی جداگانه) ارائه می کنند، به طور یکسان کاربرد دارد.
صورت های مالی میان دوره ای.
الزامات استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 در مورد ساختار و محتوای صورت های مالی میان دوره ای فشرده (تهیه شده طبق استاندارد بین المللی حسابداری شماره 34 با عنوان گزارشگری مالی میان دوره ای) کاربرد ندارد.
با وجود این، الزامات مرتبط با ملاحظات کلی از جمله ارائه منصفانه و رعایت استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، تداوم فعالیت، مبنای تعهدی حسابداری، تهاتر، اهمیت و تجمیع، در خصوص صورت های مالی میان دوره ای نیز کاربرد دارد.
صورت های مالی واحدهای غیرانتفاعی بخش خصوصی و بخش عمومی.
الزامات استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 برای واحدهای انتفاعی، از جمله واحدهای تجاری بخش عمومی کاربرد دارد.
با وجود این، اگر واحدهای غیر انتفاعی (اعم از واحدهای فعال در بخش خصوصی یا بخش عمومی) قصد به کار گیری استاندارد مذکور را داشته باشند، انجام تعدیل در عناوین صورت های مالی و برخی اقلام اصلی مندرج در آنها ضرورت خواهد داشت.
کلیات صورتهای مالی واحدهایی که حقوق صاحبان سرمایه ندارند یا سهام سرمایه آنها، حقوق صاحبان سرمایه تلقی نمی شود.
برخی واحدهای تجاری (از جمله برخی صندوق های سرمایه گذاری مشترک) فاقد حقوق صاحبان سرمایه هستند.
در برخی واحدهای تجاری دیگر (از جمله برخی واحدهای تعاونی) نیز سهام سرمایه، حقوق صاحبان سرمایه تلقی نمی شود. واحدهای مذکور می توانند الزامات استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 را به کار گیرند.
به شرطه آنکه تعدیلاتی بابت ارائه حقوق اعضا یا دارندگان واحدهای سرمایه گذاری در صورت های مالی صورت گیرد.
تعاریف کلیات مالی
در استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1 چند اصطلاح به شرح زیر تعریف شده است که در این بخش به معرفی آنها پرداخته می شود:
- استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی: استانداردها و تفسیرهای منتشرشده توسط هیئت تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری که شامل موارد زیر است:
الف. استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی.
ب. استانداردهای بین المللی حسابداری.
پ. تفسیرهای کمیته تفسیر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی.
ت. تفسیرهای کمیته تفسیر مباحث نوظهور.
هیئت تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری تا پایان سال 2014 موفق به انتشار 15 استاندارد بین المللی گزارشگری مالی، 41 استاندارد بین المللی حسابداری، 21 تفسیر استاندارد بین المللی گزارشگری مالی، و 33 تفسیر مباحث نوظهور شده است.
برخی از این استانداردها و تفسیرها، جایگزین شده و برخی دیگر نیز لغو شده اند.
صورت های مالی با مقاصد عمومی: کلیات صورت های مالی که هدف آنها تامین نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگانی است که در موقعیتی نیستند تا واحد تجاری را ملزم به فراهم نمودن گزارش هایی مطابق با نیازهای اطلاعاتی خاص خود کنند.- یادداشت های توضیحی: شامل اطلاعاتی افزون بر آنچه که در صورت های مالی اساسی ارائه شده است. این یادداشت ها، اطلاعات توضیحی یا جزئیات اقلام ارائه شده در صورت های مالی اساسی و اطلاعاتی درمورد اقلامی که واجد شرایط لازم برای شناسایی در صورت های مالی نیستند، ارائه می کند.
- غیر عملی: به کار گیری یک الزام، هنگامی غیر عملی است که واحد تجاری پس از هرگونه تلاش معقول، نتواند آن را به کار گیرد.
- مالکان: دارندگان ابزارهایی که به عنوان حقوق صاحبان سرمایه طبقه بندی شده است.
- موارد عدم ارائه یا ارائه نادرست با اهمیت: موارد عدم ارائه یا ارائه نادرست اقلام، درصورتی با اهمیت است که [به صورت جداگانه یا در مجموع] بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان که بر اساس صورت های مالی اتخاذ می شود، تاثیرگذار باشد.
این اهمیت، به اندازه ماهیت عدم ارائه یا ارائه نادرست بستگی دارد که باتوجه به شرایط محیطی تعیین می شود. اندازه یا ماهیت یک قلم، یا ترکیب هر دو، می تواند عامل تعیین کننده باشد.
گزارشات مالی سالانه صورت های مالی ، ابزاری برای ارتباط واحد های تجاری با استفاده کننده گان برون سازمانی
بسیاری از مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری، گزارش های مالی سالانه را به عنوان ابزار اصلی ارتباط واحدهای تجاری با استفاده کنندگان برون سازمانی تلقی می کنند (هندریکسن و ون بردا، 1992).
به عنوان مثال، در چارچوب نظری هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی آمریکا و هیئت تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری این گونه بیان شده است که گزارش های مالی، شامل تمام گزارش های حاوی اطلاعات مالی مندرج در صورت های مالی است.
صورت های مالی در مرکز ثقل گزارشگری مالی است و محصول نهایی این فرایند محسوب می شود. لذا بهتر است اطلاعات معینی از طریق کلیات صورتهای مالی ، و سایر اطلاعات از طریق گزارش هایی غیر از صورت های مالی ارائه گردد.
در هر حال، گزارشگری مالی تنها منبع اطلاعات مالی در مورد واحدهای تجاری نیست و در بسیاری موارد، استفاده کنندگان از سایر منابع اطلاعاتی نیز برای تامین نیازهای اطلاعاتی خود استفاده می کنند.
جهت اطلاعات بیشتر برگه نرم افزار صورت های مالی برهان را مطالعه بفرمائید
منبع: از کتاب راهنمای بکارگیری استانداردهای بین المللی حسابداری شماره 1 و 7 نحوه ارائه صورتهای مالی، مولف: دکتر محمدحسین صفرزاده
نحوه ارائه صورتهای مالی قسمت دوم
