فعاليتهای بيمه عمومی

استاندارد حسابداری شماره 28 فعاليتهای بيمه عمومی بايد باتوجه به” مقدمه‌اي بر استانداردهای حسابداری “مطالعه و بكار گرفته شود.

هدف استاندارد حسابداری شماره 28

1. هدف استاندارد حسابداری شماره 28 تجويز روشهای حسابداری برای حق‌بيمه، خسارت و مخارج تحصيل بيمههای عمومییمستقيم و اتكايی و همچنين افشای اطلاعات اين نوع فعاليتها در صورتهای مالی شرکتها و مؤسسات بيمه است. الزامات سایر استانداردهای حسابداری درصورتی برای فعاليتهای بيمه عمومی کاربرد دارد که توسط این استاندارد جایگزین نشده باشد.

دامنه كاربرد

2. اين استاندارد بايد در مورد فعاليتهای بيمه عمومی و بيمه عمر زماني بكار گرفته شود و در مورد ساير بيمه‌هاي زندگی كاربرد ندارد.

تعاريف

3. اصطلاحات ذيل در استاندارد حسابداری شماره 28 با معانی مشخص زير بكار رفته است:

• قرارداد بیمه (بیمه نامه) : عقدی است كه بهموجب آن يك طرف (بيمه‌گر) متعهد مي‌شود در ازای دريافت حق بيمه از طرف ديگر (بيمه‌گذار)، در صورت وقوع حادثه، خسارت وارده به او يا شخص ذينفع را جبران كند يا مبلغ معینی را به وی يا شخص ذينفع بپردازد.
• بیمه زندگی : نوعی بیمه مرتبط با حیات یا فوت انسان است که بیمه‌گر نسبت به پرداخت وجوهی معین براساس رویداد مشخصی، اطمینان می‌دهد.
• بيمه عمومی : به بیمه‌های غیر از بیمه زندگی اطلاق می‌شود.
• حق بيمه : مبلغی است که بیمه‌گر درازای پذیرش خطر طبق قرارداد بیمه از بیمه‌گذار مطالبه می‌کند.
• تاريخ شروع پوشش بیمه ای : عبارت است از تاریخ شروع پذیرش خطر توسط بیمه‌گر طبق قرارداد بیمه.
• بيمه اتکايي : بیمه‌‌ای است كه به موجب آن يك طرف (بيمه‌گر اتکایی) در ازای دريافت حق بيمه، جبران تمام يا بخشی از خسارت وارده به طرف ديگر (بيمه‌گر واگذارنده) را بابت بيمه‌نامه يا بيمه‌نامه‌هاي صادره و يا قبولی توسط وى، تعهد مي‌کند.
• بيمه اتكايى نسبى : نوعى بيمه اتکايي است كه به موجب آن بيمه‌گر اتکایی در قبال دريافت نسبتى از حق بيمه قرارداد بيمه اوليه، تعهد مي‌کند به‏ همان نسبت خسارت وارده به بيمه‌گر واگذارنده را جبران كند.
• بيمه‌ اتكايى غيرنسبى : نوعى بيمه‌اتكايى است كه در آن بيمه‌گر اتکایی درقبال دريافت حق بيمه، تعهد مي‌کند تمام يا بخشى از خسارت مازاد بر سقف از پيش تعيين شده را جبران كند.
• خسارت : عبارت است از مبلغ قابل پرداخت در اثر وقوع حوادث تحت پوشش قرارداد بيمه.

شناخت درآمد حق بيمه‏

4. درآمد حق بيمه بايد از تاریخ شروع پوشش بیمه‌‌ای و به‌محض اينكه حق‌ بيمه به‌گونه‌اى اتكاپذير قابل اندازه‌گيرى باشد، شناسايى شود.

5. بيمه‌گر درآمد حق بيمه را در ازاى پذيرش خطر كسب مي‌کند، لذا درآمد حق بيمه از تاريخ شروع پوشش بیمه‌ای، و نه تاریخ صدور، در رابطه با هريك از بيمه نامه‌ها شناسايى مي‌شود. با اين وجود، بنابه ملاحظات عملى، بيمه‌گران معمولاً براى شناسايى درآمد، از مبناهایی استفاده مي‌کنند كه براساس آن، تاریخ مزبور به‌طور تقریبی تعیین می‌شود. براى مثال بيمه‌گر مستقيم ممكن است فرض كند براى تمام بيمه‌نامه‌هاي صادر شده در يك ماه، خطر از اواسط ماه پذيرفته شده است. استفاده از اين مفروضات در صورتى قابل پذيرش است كه نتيجه حاصل از بكارگيرى آن با شناسايى درآمد از تاريخ شروع پوشش بیمه‌ای هر بيمه‌نامه در دوره مالی مربوط، تفاوت با اهميتى نداشته باشد.

6. چنانچه بيمه‌گر براساس قوانین و مقررات مبالغى را از جانب سازمانهاى دولتى يا ساير اشخاص ثالث از بيمه‌گذار دريافت كند و بدون دخل و تصرف آن را به حساب ذینفع واريز كند، اين مبالغ درآمد بيمه‌گر تلقى نمي‌شود.

7. درآمد حق بيمه بايد به‌ طور يكنواخت در طول دوره بيمه‌نامه (براى بيمه‌هاي مستقيم) يا در طول دوره پذیرش غرامت (براى بيمه‌هاي اتكايى) شناسايى شود مگر اينكه الگوى وقوع خطر در طول دوره بيمه‌نامه يكنواخت نباشد كه در اين‌صورت درآمد حق بيمه متناسب با الگوى وقوع خطر برآوردی، شناسايى مي‌شود.

8. در بيمه‌هاي عمومى، مبلغ حق بيمه در ازاى پوشش خطر براى يك دوره زمانى معين دريافت مي‌شود. اين دوره زمانى معمولاً با دوره مالى تحت پوشش صورتهاى مالى متفاوت است و درنتيجه حق بيمه مربوط به بيمه‌نامه‌هاي صادر شده در هر دوره با درآمد حق بيمه برابر نيست. بخشى از حق بيمه که مرتبط با پوشش خطر بعد از پایان دوره مالی می‌باشد طبق بند 15 زیر حق بيمه عايد نشده محسوب می‌شود.

9. در رابطه با بسيارى از بيمه‌هاي عمومى، درآمد حق بيمه معمولاً متناسب با گذشت زمان شناسايى مي‌شود. اين روش در مواردى مناسب است كه خطر وقوع حوادثى كه منجر به خسارت مي‌شود در طول دوره بيمه‌نامه تقريباً يكنواخت باشد.

10.  در بعضى رشته‌ها همانند بيمه مهندسى، الگوى وقوع خطر در طول دوره بيمه‌نامه يكنواخت نيست. درمورد بيمه‌هاي مهندسى (نظير سدسازى) در اوايل انجام پروژه‌ها خطرات كمتر است و معمولاً در مراحل پايانى پروژه احتمال وقوع خطر و تحمل خسارت افزايش مى‌يابد. درآمد حق بيمه اين نوع بيمه‌ها متناسب با الگوى وقوع خطر برآوردی شناسايى مي‌شود و در حوزه فعاليتهاى بيمه عمومى است.

11. در مواردى كه طبق بیمه نامه ، مبلغ حق بيمه در آينده مشمول تعديل می‌باشد، حق بيمه تعديل شده باید در موارد ممکن به عنوان مبناى شناسايى درآمد حق بيمه مورد استفاده قرار گيرد. اگر نتوان مبلغ تعديل را به‌گونه‌اي اتكاپذير براورد كرد، مبلغ اوليه حق بيمه كه باتوجه به سایر اطلاعات مربوط تعديل مي‌شود بايد به عنوان مبنای شناسایی درآمد حق بيمه استفاده شود.

12. در بعضى از انواع بیمه‌ها، حق بيمه باتوجه به نتايج رویدادها و اطلاعاتى كه تنها در طول دوره بيمه يا پس از آن مشخص می‌شود، تعديل می‌گردد. براى مثال، بيمه باربرى دریایی و بیمه آتش‌سوزى انبارها از انواع بيمه‌هاى قابل تعديل است كه در ابتداى دوره بيمه، مبلغ اولیه حق بيمه توسط بيمه‌گذار به بيمه‌گر پرداخت و سپس براساس اعلاميه حمل يا اعلام موجودى، تعديل مي‌شود.

13. درآمد حق بيمه مربوط به بيمه‌نامه‌هاي بين راهى بايد براساس الزامات بندهاى 4، 7 و 15 شناسايی شود.

14. بيمه‌گر ممكن است اطلاعات شناسايی جهت تشخيص بيمه‌نامه‌هاي صادر شده در اواخر سال شكافیناسايی كه تاريخ شروع پوشش بیمه‌ای آن قبل از تاريخ ترازنامه است، نداشته باشد. اين نوع بيمه‌نامه‏ ها را بيمه‌نامه‌هاي بيمالین راهى مي‌گويند. باتوجه به اينكه درآمد حق بيمه از تاريخ شروع پوشش بیمه‌ای شناسایی مي‌شود، مبلغ بيمه‌نامه‌هاي بيشناسايین راهى براساس تجارب گذشته و رویداد های پس از تاريخ ترازنامه براورد مي‌شود و حصه عايد شده آن به عنوان درآمد حق بيمه شناسایی مي‌شود.

حق بیمه عاید نشده

15. بخشی از حق بیمه مرتبط با بیمه‌نامه‌های صادره طی دوره مالی که قابل انتساب به پوشش خطر بعد از پایان دوره مالی است به‌عنوان حق بیمه عاید نشده شناسایی می‌شود.

16. روشهای برآورد حق بیمه عاید نشده باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که مبلغ برآوردی تفاوت با اهمیتی با بدهی واقعی در تاریخ ترازنامه نداشته باشد.