استاندارد حسابداری شماره 19 ترکیبهای تجاری
ترکیبهای تجاری
استاندارد حسابداری شماره 19 ترکیبهای تجاری باید باتوجه به” مقدمهای بر استانداردهای حسابداری“ مطالعه و بکار گرفته شود.
(تجديد نظر شده 1384)
هدف
1. هدف این استاندارد، تعیین الزامات مربوط به گزارشگری مالی ترکیبهای تجاری است. طبق این استاندارد کلیه ترکیبهای تجاری باید با استفاده از روش خرید به حساب گرفته شود. بنابراین واحد تحصیلکننده، داراییها و بدهیهای قابل تشخیص واحد تحصیل شده را به ارزش منصفانه آنها در تاریخ تحصیل شناسایی میکند. افزون بر این، سرقفلی نیز شناسایی و مستهلک میگردد و درمورد آن آزمون کاهش ارزش نیز صورت میگیرد.
دامنه کاربرد
2. این استاندارد باید برای حسابداری ترکیبهای تجاری بجز موارد مطرح شده در بند 3، بکار گرفته شود.
3. این استاندارد در موارد زیر کاربرد ندارد :
الف. ترکیبهای تجاری که در آن واحدها یا فعالیتهای تجاری جداگانه برای ایجاد یک مشارکت خاص جمع شوند، و
ب. ترکیبهای تجاری واحدها یا فعالیتهای تجاری تحت کنترل مشترک.
4. ترکیب تجاری، اجتماع واحدها یا فعالیتهای تجاری جداگانه درقالب یک شخصیت گزارشگری است. تقریباً در تمام ترکیبها یک واحد تجاری بهعنوان تحصیلکننده، کنترل یک یا چند واحد تجاری تحصیلشده را بدست میآورد. اگر واحد تجاری، کنترل یک یا چند واحد دیگر را بدست آورد که فعالیت تجاری نباشد، اجتماع آن واحدها، یک ترکیب تجاری تلقی نمیشود. زمانی که واحد تجاری، گروهی از داراییها یا خالص داراییهایی را تحصیل نماید که یک فعالیت تجاری را تشکیل نمیدهند، بهای تمام شده آن باید بین داراییها و بدهیهای جداگانه قابل تشخیص در گروه، برمبنای ارزشهای منصفانه آنها در تاریخ تحصیل، تسهیم شود.
5. تركيب تجاري ممكن است به دلايل قانوني، مالياتي يا ساير دلايل، به شيوههاي گوناگوني صورت پذيرد. تركيب ميتواند به صورت خريد حقوق مالكانه (سهام يا سهمالشركه) يا کل يا بخشي از خالص داراييهاي يك واحد تجاري توسط واحد ديگر، در ازاي صدور سهام، پرداخت وجه نقد يا واگذاري ساير داراييها انجام شود. تركيب ميتواند به صورت معاملهاي بين سهامداران واحدهاي تركيبشونده يا بين يك واحد تجاري و سهامداران واحد تجاري ديگر باشد. تركيب تجاري ممكن است متضمن ايجاد يك واحد جديد براي كنترل واحدهاي تركيبشونده، انتقال خالص داراييهاي يك يا چند واحد تركيبشونده به واحد تجاري ديگر يا انحلال يك يا چند واحد تركيبشونده باشد. در مواردي كه محتواي معامله با تعريف تركيب تجاري در اين استاندارد منطبق باشد، الزامات حسابداري و افشاي اطلاعات مندرج در اين استاندارد بدون توجه به نحوه تركيب رعايت ميشود.
6. تركيب تجاري ممكن است به رابطه اصلي و فرعي منجر شود كه در آن، تحصيلكننده،” واحد تجاري اصلي“ و تحصيلشده ، ”واحد تجاري فرعي“ ناميده ميشود. در اين موارد، واحد تحصيلكننده بايد الزامات اين استاندارد را در صورتهاي مالي تلفيقي خود بكار گيرد و سرمايهگذاري را در صورتهاي مالي جداگانه خود، براساس استاندارد حسابداري شماره 18 با عنوان صورتهاي مالي تلفيقي و حسابداري سرمايهگذاري در واحدهاي تجاري فرعي منعكس كند.
7. در مواردي كه تركيب تجاري در نتيجه خريد خالص داراييهاي واحد ديگر، شامل سرقفلي (نه از طريق خريد سهام واحد تجاري ديگر) صورت پذيرد، رابطه اصلي و فرعي بهوجود نميآيد. در اين صورت، واحد تحصيلكننده، الزامات اين استاندارد را براي تهيه صورتهاي مالي واحد سرمايهگذار بكار ميگيرد.
8. اين استاندارد جز در شرايط توصيفشده در بند 7، به صورتهاي مالي واحد سرمايهگذار مربوط نميشود.