معرفی شبکه کدال
تاریخچه
در معرفی شبکه کدال قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب‌آذرماه 1384)، “سازمان بورس و اوراق بهادار” در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه‌ی بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و به‌منظور نظارت بر حسن اجرای قانون، تشکیل گردیده؛ و بر اساس ماده 7 همان قانون، اتخاذ تدابیر لازم جهت پیش‌گیری از وقوع تخلفات در بازار اوراق بهادار و نیز نظارت بر افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکتهای ثبت شده نزد “سازمان” بر‌عهده هیئت مدیره این سازمان می‌باشد.
در همین راستا و به‌منظور افزایش شفافیت اطلاعات در بازار سرمایه و کاهش فاصلۀ زمانی بین تهیۀ اطلاعات تا انعکاس آن به عموم، ایجاد سامانۀ یکپارچۀ گردآوری و انتشار الکترونیکی اطلاعات یا شبکه کدال از آبان‌ماه 1385 در دستور کار سازمان قرار گرفت. از جمله اقداماتی که در گذشته در جهت مکانیزه نمودن ارسال اطلاعات صورت گرفته بود، شامل بخشنامۀ شمارۀ 26832/170 مورخ 28/11/81 است که طی آن فرم‌های اطلاع‌رسانی (در قالب اکسل) به تفکیک صنعت، برای کلیۀ شرکت‌ها ارسال شده و از آن پس دریافت فایل اکسل اطلاعات به‌همراه نسخۀ کاغذی آن پیگیری گردید. متعاقباً بر اساس بخشنامۀ شمارۀ 25322/170 مورخ05/05/83 ، مقرر شد اطلاعیه‌های مربوط به صورتهای مالی میان‌دوره‌ای و پرتفوی 20 شرکت برتر از نظر وضعیت اطلاع‌رسانی، توسط شرکتهای مزبور تهیه و از طریق پست الکترونیک به سازمان ارسال شده و این اطلاعات به‌طور مستقیم و با سربرگ شرکت به بازار منعکس گردد.
در حال حاضر با توجه به افزایش حجم اطلاعیه‌های ناشران اوراق بهادار و لزوم افزایش سرعت و دقت در انعکاس اطلاعات، بازنگری در شیوۀ دریافت، افشا و نظارت بر اطلاعات ضروری است. به اين منظور سامانۀ یکپارچۀ گردآوری و انتشار الکترونیکی اطلاعات (شبکه کدال) به آدرس اینترنتی WWW.CODAL.IR برای مكانيزه‌كردن جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات تمامی شرکتهای ثبت شده نزد سازمان و سایر اشخاصی که طبق قانون بازار اوراق بهادار ملزم به گزارش اطلاعات خود هستند، به‌وجود آمده است.
سامانۀ یکپارچۀ گردآوری و انتشار الکترونیکی اطلاعات سامانه‌اي مستقل داراي برنامه‌ها و سخت‌افزارهای خاص خود مي‌باشد.
فرآيندهاي اصلي سامانه عبارتند از:
- آماده سازي و ثبت گزارش‌ها به وسيله ناشران
- دريافت و پذيرش گزارش‌ها توسط سامانه
- ذخيره و بازيابي گزارش‌های دريافتي
- تحليل و نظارت بر گزارش‌ها توسط كارشناسان سازمان
- استخراج گزارش‌های متنوع از اطلاعات ارسالي توسط ناشران
- انتشار اطلاعات به عموم
اهداف شبکه کدال
سامانۀ یکپارچۀ گردآوری و انتشار الکترونیکی اطلاعات (شبکه کدال) جهت بهبود فرایند گردآوري، بررسی و افشاي اطلاعات طراحی شده است. اهداف اصلي كه از راه‌اندازی و به‌کارگیری این سامانه برآورده خواهند شد، عبارتند از:
- تسريع در ارايه اطلاعات ناشران اوراق بهادار و افشاي عمومی آن
- ايجاد ساز و کاري جهت تسهیل فرایند تهیه و افشاي اطلاعات
- ايجاد ساز و کار‌هاي بهينه و مناسب گزارش‌گيري و گزارشگری مبتني بر اصول جهاني جهت فعالان بازارسرمايه
- فراهم آوردن امكان دسترسی آسان استفاده‌کنندگان به اطلاعيه‌ها
- فراهم آوردن امكان نظارت مؤثرتر بر نحوه ارايه و افشاي اطلاعات
- افزایش شفافیت اطلاعاتی از طریق کاهش دورۀ زمانی تهیه تا انتشار اطلاعات و افزایش دقت در محاسبات و کنترل‌‌ها
- افزایش هماهنگي واحدهای درون‌سازماني و برون‌سازماني و ارتقاي سطح اطلاع‌رساني
سرویس های شبکه کدال
فاز اول سامانۀ یکپارچۀ گردآوری و انتشار الکترونیکی اطلاعات (شبکه کدال)از قسمت‌هاي زير تشكيل مي‌شود:
- سرويس‌هاي مربوط به ناشر و گردآوري اطلاعات (فرم‌هاي اصلي و پيوست آنها، نحوه گزارش‌گيري)
- سرويس‌هاي نظارتي
- سرويس‌هاي انتشار
- مديريت پشتيباني اطلاعات(Backup & Restore Management)
1.سرویس های ناشر
- زير سيستم دريافت گزارش‌ها
- زير سيستم پذيرش گزارش‌ها
- زير سيستم هشدار دريافت گزارش‌ها (سرویس‌های نظارت پيش از ارسال اطلاعات)
2.سرویس های نطارتی
- زير سيستم گردش گزارش‌های ناشران
- زير سيستم گردش گزارش‌های نظارتي كارشناسان
- زير سيستم تهيه توليد فرمت انتشار گزارش‌ها
- زير سيستم هشدارهاي نظارتی
- زير سيستم آرشيو الكترونيكي
3. سرویس های انتشار
شبکه کدال از زير سيستم‌هاي زير تشكيل مي‌شود:
- زير سيستم انتشار عمومي
- جست‌وجوهاي گزارش‌های ناشران
- زيرسيستم توليد خروجي‌هاي طبقه‌بندي شده
- زير سيستم توليد خروجي‌هاي گزارش‌ها (html، Word، Excel، PDF)
4. مديريت پيشتيباني اطلاعات(Backup & Restore Management)
اين بخش امكان پشتيبان‌گيري از اطلاعات پايگاه داده به صورت متناوب و يا در زمان‌هاي مشخص را فراهم مي‌نمايد. كليه اطلاعات پشتيبان‌گيري شده جهت افزايش امنيت و صحت بازيابي كدگذاری خواهند شد.
اقدامات آتی در شبکه کدال
1- ایجاد امکان جستجوی پیشرفته در متن اطلاعیه‌ها و اطلاعات ارسالی شرکت‌ها: تاکنون، با توجه به اینکه اطلاعات به‌صورت PDF در سایت منعکس می‌گردید، امکان جستجو در متن اطلاعیه‌ها و جزئیات آن فراهم نبوده است. در طراحی سامانۀ جدید، ترتیبی اتخاذ شده است که بتوان در متن اطلاعیه‌ها و اطلاعات ارسالی شرکت‌ها نیز جستجو نمود؛ که به‌زودی در سامانه پیاده‌سازی خواهد شد.
2- پیاده‌سازی سایر فرم‌های اطلاعاتی در شبکه کدال شامل:
– فرم اطلاعات دارندگان اطلاعات نهانی
– فرم بیانیه ثبت شرکتهای سهامی عام در شرف تأسیس
– فرم بیانیه ثبت افزایش سرمایۀ شرکتهای سهامی عام
– فرم بیانیه ثبت اوراق مشارکت
– فرم اطلاعیۀ دعوت به مجامع عمومی و برگزاری مجامع
3- ایجاد سرویس گزارش‌ساز پويا (Report Generator) جهت تجزيه و تركيب اطلاعات و تهیۀ گزارش‌های مورد نیاز به درخواست کاربران: اين بخش امکان طراحي و توليد گزارش‌های متنوع توسط كاربران از گزارش‌ها و جداول موجود در پايگاه داده را با در نظر گرفتن سطوح دسترسي فراهم مي‌نمايد.
4- فراهم نمودن امکان تهیۀ گزارش‌ها به زبان انگلیسی
5- اعطای امضاي ديجيتال: توسط شبکه کدال به كليه ناشران امضاي ديجيتالي اعطا خواهد شد كه اين امضا عمليات رمزنگاري دو طرفه اطلاعات را انجام داده و از به‌سرقت رفتن اطلاعات جلوگيري به‌عمل خواهد آورد. پس از فراهم نمودن مقدمات لازم جهت اعطای امضای دیجیتال و اجرای آن، اطلاعات ارسالی از طریق سامانه به‌تنهایی (بدون نیاز به مطابقت با نسخۀ کاغذی آن) قابلیت استناد خواهد داشت و موجب تسریع در فرایند انعکاس اطلاعات خواهد شد.
6- ایجاد امکانات تحلیل و بازبینی برای بخش نظارتی: پس از آنکه اطلاعات توسط شبکه کدال دریافت و پذیرش شد، نرم‌افزار پیغام‌های هشدار را بر اساس معیارهای تعریف شده، اعلام می‌کند و امکان تهیه گزارش‌های تحلیل و بازبینی را برای کارشناسان و مقام ناظر، فراهم خواهد نمود.
7- تهیۀ خروجی اطلاعیه‌ها و گزارش‌ها به‌صورت XBRL : «زبان گزارشگری تجاری گسترش‌پذیر (XBRL) زبانی الکترونیکی برای گزارشگری مالی است که چارچوب آن مبتنی بر XML است و شیوه‌ای استاندارد برای تهیه صورتهای مالی و اطلاعات درج شده در آنها، انتشار این صورتها در شکل‌بندی گوناگون، استخراج اطلاعات به‌صورت قابل اتکاء و مبادلۀ خودکار اطلاعات مالی فراهم می‌کند. کاربردهای بالقوۀ XBRL شامل تهیۀ صورتهای‌مالی، تهیۀ اظهارنامۀمالیاتی و مبادله اطلاعات مورد لزوم، تهیۀ انواع گزارش‌های مالی برای مراجع‌عمومی و قانونی، تهیۀ گزارش‌های حسابداری‌مدیریت و … می‌باشد.
باتوجه‌به ویژگی‌ها و مزایای استفاده از زبان XBRL جهت گزارشگری شرکت‌ها شامل افزایش شفافیت و دقت داده های‌مالی ، آسانتر نمودن تحلیل صورتهای مالی و افزایش سرعت در اطلاع رسانی و بهنگام بودن اطلاعات؛ سازمان در نظر دارد تا پس از فراهم نمودن مقدمات لازم، امکان گزارشگری به زبان XBRL را در این شبکه کدال فراهم نماید.
